امروزه، بیماری های قلبی ـ عروقی در رأس شایعترین بیماری ها در کشور صنعتی ورو به رشد است وآمار مرگ ومیر وناتوانی به دنبال آن نیز بالا ست . روش های غلط تغذیه، استرس روزمره ،کم تحرکی جسمی ،مصرف دخانیات وافزایش شیوع بیماری های متابولیکی نظیر دیابت می توانند به این مهم دامن زننددرباره این عوامل به کرات در جراید ورسانه ها بحث وصحبت شده است، اما از جهت اهمیت مسئله واز آنجا که برای تمام عوامل خطر زای ذکر شده، نسخه های بسیار ساده ای وجود دارد که هر کس به سادگی وبدون صرف وقت وهزینه قابل توجه می تواند آنها را به کار بندد، پرداختن مجدد به آن و یاد آوری نکات اولیه وضروری در مورد آن باز لازم به نظر می رسد .
در این مجال قصد داریم نکات کلیدی و اساسی را در ارتباط با عوامل خطرزای بیماری های قلبی ـ عروقی مرور کنیم:
▪ فشارخون بالا:
به فشارخون بالای ۱۴۰حداکثر ویا ۹۰ حداقل، فشارخون بالا گفته می شود . اگر فردی طی چندین باراندازه گیری میزان فشارخون درروزهای مختلف متوجه شود که در حال استراحت،میزان فشارخونش از مقادیر ذکر شده بیشتر است،می توان گفت که مبتلا به فشار خون بالا ست. این مسئله سبب افزایش کار ماهیچه های قلب می شود ودر نتیجه قلب زودتر دچا رخستگی وکاهش فعالیت می گردد. غالباً در اثر افزایش فشار خون در درازمدت،عملکرد قلب کاهش می یابد و در نتیجه افراد مبتلا به فشار خون ،اغلب دچارسکته های مغزی وقلبی واختلال گردش خون در ناحیه پاها می شوند.
▪ راه های تشخیص :
ـ اثرات: اختلالات عروق خونی به ویژه عروق مغز ،قلب وکلیه .
ـ نشانه ها: اختلالات تنفسی (که معمولاً با گذشت زمان از بروزعارضه وبه هنگام فعالیت جسمی به فردعارض می شود)، افزایش ضربان قلب،احساس سرگیجه، درد قفسه سینه، صدا در گوش،خون دماغ شدن وسردرد .
ـ علل: وراثت ، وزن بالا،کشیدن سیگار،مشکلات روحی بیش از توان فرد ،عوامل محیطی مانند سروصدا ونور.
ـ تشخیص زود رس : کنترل مکرر فشار خون.
ـ پیشگیری ودرمان : کاهش وزن، محدود کردن مصرف نمک، نکشیدن سیگار،حفظ آرامش روحی،استفاده از دارو (درصورت تجویز پزشک )
▪ چربی خون بالا:
به علت مصرف بیش از اندازه چربی در رژیم غذایی ویا اختلال در سوخت وساز آنها،ممکن است میزان این مواد در خون بالا رفته ودر دیواره رگ ها ته نشین شوند که این حالت ممکن است باعث تصلب شرائین یا آترواسکلروزیس وحتی انسداد عروق شوند،مهمترین چربی های خون عبارتند از: تری گلیسرید،کلسترول ولیپوپروتئین ها (HDL,LDL,VLDL)
▪ راه های تشخیص :
ـ اثرات: افزایش وزن ،اختلال در عروق ،درد قفسه سینه،سکته قلبی ومغزی ، از کار افتادن بخش هایی از کبد.
ـ نشانه ها: در ابتدا علامتی ندارد،اما پس از مدتی هنگام فعالیت جسمی در ناحیه قلب دردهایی بروز خواهد کرد. احساس سرگیجه،بروز درد در ناحیه پاها هنگام راه رفتن،کاهش توانایی مغزی .
ـ علل : وراثت،پرخوری ،میزان بالای چربی خون،خوردن شیرینی ها،اختلالات متابولیسمی دیگر.
ـ تشخیص زودرس: آزمایشات مکرر خون .
ـ پیشگیری ودرمان: کاهش وزن،محدودیت غذاهای شیرین ودارای کلسترول ،عدم مصرف الکل ،فعالیت جسمی ،جایگزینی چربی های گیاهی به جای حیوانی ،استفاده از دارو(در صورت تجویز پزشک).
● مسمومیت با نیکوتین:
میزان مرگ ومیر در افراد سیگاری دوبرابر غیر سیگاری مشابه از نظر سن وجنس است.مصرف سیگار منجر به رها شدن مواد سمی متعددی در بدن می گردد که به سیستم های مختلف بدن از جمله سیستم تنفسی،قلبی، عروقی،غدد،انعقاد خون و...آسیب میرساند وسبب بیماری های مختلفی می گردد.ازجمله :کاهش حس بویایی ،سکته قلبی ومغزی ،سرطان ریه،برونشیت مزمن،تشدید نارسایی گردش خون در پاها که منجر به قطع پا می گردد،ناتوانی جنسی ،کاهش رشد جنین وتولد نوزادان با وزن پایین در خانم های باردار ،یائسگی زود رس وپوکی استخوان در خانم ها واختلال در چربی خون.
▪ راه های تشخیص :
ـ اثرات : برونشیت ،سرطان ریه وحنجره، سرطان کلیه ومثانه ،گرفتگی عروق ،قطع عضو،بیماری قلبی ـ عروقی،التهاب معده وروده .
ـ نشانه ها: سرفه های واکنشی ،خلط، گرفتگی صدا، اختلال تنفسی،درد قفسه سینه ،دردمعده ،نفخ شکم،درد پا هنگام راه رفتن
ـ علل: از کار افتادن سیستم تصفیه تنفسی، اختلال در سیستم عصبی،مشکلات عملکرد قلب،(ناشی از رسوب نیکوتین در رگ ها)
ـ پیشگیری ودرمان : قطع فوری ویا کاهش کنترل شده مصرف سیگار.
● پیام های بهداشتی بیماریهای قلب و عروق
▪ سیگاریها در دهه سوم و چهارم زندگی خود ۵ برابر دیگران احتمال ابتلا به حمله قلبی دارند یکسال پس از ترک سیگار خطر بیماری عروق قلب نصف میشود و ۱۵ سال پس از ترک ، خطر نسبی مرگ ناشی از بماری قلبی به حد افراد غیرسیگاری می رسد تنگی نفس ، تپش قلب و افزایش فشارخون از اثرات قلبی زودرس استعمال دخانیات است
▪ استعمال سیگار به تنهایی خطر بیماری عروق قلبی را بطور متوسط ۲ برابر می کند سیگار عامل ۲۱ درصد بیماریهای قلبی کشنده است دود سیگار مرگ و میر ناشی از بیماریهای قلبی را برای همسران و فرزندان افراد سیگاری ۳/۱ برابر می کند اضطراب خطر سکته قلبی مجدد را دو برابر و مزگ را ۳ برابر می کند افسردگی در ۲۵ درصد بیماران دچار ناراحتی قلبی حاد دیده می شود و مرگ ومیر آنان را ۴ برابر می کند مصرف نمک زیاد موجب ۴۴ درصد افزایش خطر مرگ ناشی از بیماری عروق قلب است مصرف نمک زیاد موجب ۳۲ درصد افزایش خطر بروز سکته مغزی است مصرف نمک زیاد موجب ۸۹ درصد افزایش خطر مرگ و میر سکته مغزی است
▪ آلودگی هوا احتمالا اثر مستقلی در ابتلاء به بیماریهای قلبی دارد سیگاریها ۴ برابر دیگران در معرض سکته مغزی هستند.
▪ اگر کسی حتی با ۱ درصد از دود سیگار یک فرد سیگاری مواجه شود خطر بیماری قلبی در او ۱۰ تا ۲۰ درصد افزایش می یابد.
▪ مقدار اسید اوریک خون که با خوردن زیاد از حد گوشت و حبوبات افزایش می یابد در برخی. پژوهشها مستقلا عامل خطر بیماری عروق قلب شناخته شده است. فعالیت جسمی خطر بروز بیماری عروق قلب را نصف می کند.
▪ عادت همیشگی به ورزش در افرادی که دچار سکته قلبی می شوند ، بخت زنده ماندن را دو برابر می کند
▪ تحرک جسمی احتمال بروز سکته مغزی را کم می کند تحرک جسمی احتمال بروز بیماری قند را کم می کند
▪ مصرف بیش از حد شیرینی ها و چاقی خطر بروز بیماری قند را می افزاید که خود عامل خطری برای بیماری عروق قلب است پیاده روی تند ، دوچرخه سواری و شنا بهترین نوع فعالیت جسمی برای پیشگیری از بیماری قلبی هستند
▪ سکته قلبی ممکن است در هر ساعتی از شبانه روز چه در حال استراحت و چه در حال فعالیت رخ دهد
▪ تنشهای روانی ، هیجانها و عصبانیتهای بیش از حد خطر ابتلا، به بیماری عروق قلب و سکته قلبی را می افزاید
▪ چاقی ، مصرف نمک و مشروبات الکلی ، تنشهای روانی و سابقه خانوادگی عوامل خطر برای زیادی فشارخون هستند
▪ زیادی فشارخون با تغذیه درست و در موارد لزوم استفاده از دارو درمانپذیر است
▪ سابقه خانوادگی ، مصرف دخانیات ، زیادی فشار و چربی خون ، بیماری قند ، چاقی ، کم تحرکی و تنشهای روانی عوامل خطر بروز سکته قلبی هستند.
▪ پرهیز از مصرف چربیهای حیوانی ، روغنهای نباتی جامد ، پوست مرغ و محدودیت مصرف زرده تخم مرغ و گوشت قرمز در پیشگیری از چاقی ، زیادی فشار و چربی خون و بیماری عروق قلب نقش دارند
▪ ورزش و رعایت رژیم غذایی درست در پیشگیری و حتی درمان تصلب شرایین نقش دارند
▪ چاقی عامل خطری برای زادی فشارخون ، بیماری قند ، سکته های قلبی و مغزی است
▪ اضافه وزن و چاقی خطر بیماری عروق قلب را حداقل ۵۰ درصد می افزاید
▪ گلودردهای کودکان را باید پزشک درمان کند تا از خطر ابتلاء آنان به بیماری قلبی جلوگیری شود
▪ بیماران قلبی و مبتلایان به فشار خون هرگز نباید بطور خودسرانه و یکدفعه داروی خود را قطع کنند یا تغییر دهند
▪ برخی پژوهشها نشان میدهند رعایت بهداشت دهان و دندان در پیشگیری از عوارض قلبی مؤثر است
▪ تنگی نفس در هنگام فعالیت یا خواب ، ورم پاها و پلکها و تکرر ادرار شبانه از نشانه های غیر اختصاصی نارسایی قلبی هستند
▪ درد چند دقیقه ای قفسه سینه در هنگام فعالیت یا هیجان و تنگی نفس هنگام فعالیت یا خواب از علائم بیماری عروق قلب است.
▪ ورزش منظم راهی برای سلامت فلب است
▪ با ورزش منظم خود را در مقابل حملات قلبی محافظت کنیم
▪ اگر از جوانی عادت به ورزش نداشته اید ، قبل از شروع فعالیت جسمی با پزشک مشورت کنید
▪ فعالیت جسمی برای سلامت قلب باید پرتحرک ، منظم و مداوم باشد
▪ با کاهش مصرف چربیها ؛ به ویژه نوع جامد آن ، نمک و گوشت قرمز و افزایش مصرف میوه ها ، سبزیها و گوشت ماهی و ماکیان خود را در مقابل سکته های قلبی و مغزی بیمه کنید
_pics/%D8%AF%D8%B9%D8%A7-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%D8%B1%D8%A7%D9%85%D8%B4-%D8%A7%D8%B9%D8%B5%D8%A7%D8%A8.jpg "ذکر و دعای آرامش اعصاب")
