به گزارش نیک صالحی به نقل از روزنامه خورشید ؛ در واقع اگر در طول هر هفته به‌طور مکرر کمتر از 3 بار قادر به دفع مزاج باشید شما دچاریبوست شده‌اید. در صورت ادامه این وضع در زمانی بیشتر از 2 هفته مراجعه به پزشک برای درمان و کنترل رنج ناشی از بیماری ضروری است. برخی تصور می‌کنند بیماری یبوست باعث می‌شود مواد سمی موجود در مدفوع جذب بدن شده و عوارضی از قبیل آرتروز، آسم و سرطان روده بزرگ به‌وجود آید. در حالی که این چنین نبوده و هیچ شواهدی هم دال بر اثبات این حقیقت نیست که دفع سموم بدن با اجابت مزاج یا پاک‌سازی روده بزرگ، مصرف داروهای مسهل یا تنقیه که همگی برای کنترل یبوست به کار می‌روند، در پیشگیری از سرطان یا سایر امراض مؤثر باشد.
به‌عبارتی ارتباط عمیق بین عارضه یبوست و بیماری‌های فوق وجود ندارد. البته باید گفت موارد بسیار نادری تا به‌حال مشاهده شده مبنی بر اینکه یبوست موجب بیماری‌هایی مانند سرطان روده بزرگ یا بیماری خود ایمن شود. دلایل ایجاد یبوست و توصیه‌های لازم کمبود فیبر در بدن از دلایل شایع این بیماری گزارش شده است. گنجاندن روزانه حدود 20 گرم فیبر در رژیم غذایی درمان را بسیار آسان‌تر می‌کند. البته درمان کامل با دریافت فیبر نیاز به گذشت زمان و عادت بدن به مصرف معمول فیبر دارد. لازم به ذکر است فیبر نامحلول به علت اینکه در آب حل نمی‌شود مقدار فراوان آب از روده بزرگ جذب و این عمل دفع مزاج را راحت‌تر می‌کند. اگرچه گنجاندن فیبر بیشتر در رژیم غذایی اغلب به درمان یبوستکمک می‌کند. اما گاهی ممکن است یبوست مزمن حاکی از عملکرد ضعیف در برخی دستگاه‌های بدن مانند غده تیروئید یا بیماری دیابت باشد.
ابتلا به بیماری پارکینسون یا سکته مغزی و عوارض جانبی مصرف برخی داروها نیز می‌تواند باعث ایجاد یبوست شود. به هر حال باید آگاه بود تکرار علائم یبوست بیش از دو هفته، مشاهده خون در مدفوع، احساس درد هنگام دفع مزاج و نیز کاهش وزن غیر‌منتظره، مراجعه به پزشک را ضروری می‌کند. مصرف لبنیات هم به‌دلیل دارا بودن لاکتوز برخی افراد را گرفتار این بیماری می‌کند. افرادی که بدن آنها در برابر دریافت لاکتوز حساسیت نشان می‌دهد در معرض ابتلا به یبوست قرار دارند و باید مصرف لبنیات را به حداقل برسانند. در صورتی که با مصرف مقدار کمتری از لبنیات، باز هم دچار این عارضه شدید، حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید. عواملی که باعث تشدید یبوست می‌شود قورت دادن آدامس کودکان اغلب به‌دلیل ناآگاهی، آدامس خود را قورت می‌دهند.
گاهی قورت دادن مقدار زیاد آدامس به‌خصوص اگر با مواد غیرقابل هضم دیگری همراه شود می‌تواند توده‌ای در مسیر روده بزرگ به‌وجود آورد. لازم به ذکر است در بیشتر افراد این توده قادر به حرکت در مسیر روده بوده و درنهایت دفع می‌شود. از این رو می‌توان گفت قورت دادن آدامس ضرر چندانی ندارد. مسافرت مسافرت و تغییر در عادات غذایی روزمره، در ابتلای فرد به یبوست بی‌تأثیر نیست. پزشکان مصرف زیاد آب را به خصوص در مسافرت‌های هوایی بسیار توصیه می‌کنند. همچنین توقف درطول راه و قدم زدن یا انجام کمی تمرین ورزشی، خوردن مقدار فراوان سبزی و میوه درطول سفر نیز در جلوگیری از این عارضه بسیار سودمند است. افسردگی خلق‌و‌خوی مناسب و متعادل اثر بسیار سودمند بر عملکرد سیستم دفاعی بدن دارد.
افسردگی و احساس کسلی در فرد یبوست ایجاد می‌کند یا به نوعی موجب تشدید آن می‌شود. درمان‌هایی از قبیل مدیتیشن، یوگا و روشهای کسب آرامش راهکارهایی هستند که در کاهش رنج ناشی از این عارضه می‌تواند مؤثر باشد. تأخیر در اجابت مزاج گاهی برخی افراد در محل کارشان آن چنان درگیر کار هستند که اجابت مزاج خود را به ساعت‌های بعدی یا خانه موکول می‌کنند. باید دانست این عمل نه تنها به لحاظ فیزیکی فرد را رنج می‌دهد، بلکه به‌طور قطع منجر به بروز یا تشدید علائم یبوست می‌شود. مصرف برخی داروها مصرف برخی داروها برای رفع درد، افسردگی، فشار خون بالا و نیز بیماری پارکینسون ارتباط نزدیکی با بروز یبوست دارد.
بالا بودن میزان کلسیم و آهن نیز در بدن احتمال ابتلا به این عارضه را دامن می‌زند. بنابراین اقدام به مصرف کلسیم همراه با سایر مکمل‌های غذایی باید با نظر پزشک باشد. نوشیدنی‌های کافئین‌دار نوشیدن آب فراوان درکمک به درمان یبوست اثر فراوان دارد. بر عکس تصور برخی که می‌پندارند محدودکردن آب به انواع نوشیدنی‌های کافئین‌دار، انرژی‌زا و نیز مشروبات الکلی می‌تواند نیاز بدن به آب را برطرف سازد، باید توجه داشت مصرف بیش از حد آنها باعث کم‌آبی بدن می‌شود. تحرک نداشتن تحرک نداشتن و فعالیت‌های ورزشی در تشدید یبوست تأثیر دارد. برعکس ورزش موجب دفع مزاج منظم می‌شود و نیز تنش عصبی را کاهش می‌دهد.
سوزش سر دل
اگر شما با یک احساس سوزش دردناک درسینهتان بعد از خوردن غذا آشنا هستید ممکن است دچار بیماری برگشت محتویات اسیدی معده به مری یا “GERD” باشید. وقتی که شما GERD داشته باشید، برگشت اسید به دهانتان را احساس میکنید. سوزش سر دل شکایتی معمول است. اما ممکن است علائم دیگری نیز داشته باشید.
بعضی علائم شایع
اگر رفلاکس “GERD” دارید ممکن است دچار بعضی از حالات زیر باشید:
•سوزش سر دل مکرر یا سوزش سر دل در شب
•مایع شور مزه که به طرف دهانتان برگشت می‌کند.
•احتیاج مکرر به استفاده از آنتی اسیدها.
•آروغ فراوان یا قی کردن.
•علائمی که بعد از غذا خوردن، خم شدن روی چیزی یا دراز کشیدن بدتر می‌شوند.
•سرفه یا تنگی نفس .
•بلع مشکل و یا دردناک.
•توجه داشته باشید: درد سینهای که توسط GERD ایجاد می‌شود ممکن است شبیه آنچه که در مشکلات قلبی است احساس شود. پس برای اطمینان باید تمامی دردهای سینه توسط پزشک بررسی شود.
معاینه و بررسی
در طی معاینه، پزشک سؤالاتی درباره شکایات و نحوه‌ی زندگی شما میپرسد. انجام برخی آزمایشات از قبیل عکس سینه، اندوسکوپی و عکس رنگی مری ومعده با بلع باریم و یا آزمایشات خونی ضروری است. این بررسیها به تعیین علت شکایات شما کمک می‌کند و پزشک را در انتخاب بهترین درمان برای شما یاری می‌دهد.
داروهای مفید : دومپریدون
مقالات مرتبط: رفلاکس معده
یبوست (Constipation) بیماری ای است که در آن فرد بسختی اجابت مزاج کرده و میزان دفع مدفوع کم می شود. مدت نرمال اجابت مزاج و فاصله بین آنها بین افراد مختلف متفاوت است. با اینحال عموما کم تر از سه بار اجابت مزاج در هفته یبوست نامیده می شود. هرچند یبوست گاه به گاه و موقتی بسیار معمول می باشد، بعضی افراد دچار یبوست مزمن بوده که باعث مشکل در زندگی و توانایی انجام وظایف روزانه شان می شود. یبوست مزمن می تواند باعث زورزدن بیش از حد برای دفع مدفوع و سایر مشکلات شود. درمان یبوست مزمن بسته بدلیل آن متفاوت است.
یبوست معمولا بدلیل اختلال در عملکرد روده رخ می دهد. بعضی از علل معمول این اختلال و یبوست شامل:
عواملی که خطر ابتلا به یبوست مزمن را افزایش می دهند، شامل:
روزانه باید 25 تا 50 گرم فیبر دریافت کنید تا با مشکل یبوست مواجه نشوید. به عنوان مثال یک فنجان (250 میلی‌لیتر) انگور، دو برش نان سبوس‌دار، نصف فنجان (125 میلی‌لیتر) تمشک، یک فنجان لوبیای پخته و یک عدد سیب، روی‌هم‌رفته 25 گرم فیبر به بدن می‌رسانند. اما اکثر ما روزانه به طور متوسط تنها 10 گرم فیبر دریافت می‌کنیم. در بین مواد غذایی سرشار از فیبر می‌توان به غلاتی مانند جوانه‌ها، سبوس گندم، آرد گندم سبوس‌دار و آرد گندم سیاه، میوه‌های تازه به ویژه میوه‌های ریز بدون هسته، میوه‌های خشکی مانند انجیر و آلو خشک، سبزیجات و حبوباتی مانند لپه و عدس اشاره کرد. توصیه می‌کنیم اگر روده‌های حساسی دارید این مواد غذایی سرشار از فیبر را به تدریج وارد برنامه‌ی غذایی‌تان بکنید تا با مشکلاتی مانند نفخ، اسهال و یا بدتر از آن تشدید یبوست مواجه نشوید.
مصرف مواد غذایی به تنهایی برای مقابله با یبوست کافی نیست باید تحرک بدنی داشته باشید. لازم است که هر هفته حداقل 3 مرتبه به مدت 30 دقیقه یا بیشتر ورزش کنید. داشتن فعالیت جسمانی منظم عضلات روده‌ها را تحریک کرده و آنها را فعال تر می‌کند. با ورزش کردن مدت زمان دفع مدفوع از روده‌ها کاهش یافته و مدفوع مرطوب‌تر و لیزتر می‌شود.
متخصصان توصیه می‌کنند که برای مقابله با یبوست روزانه هشت لیوان آب بنوشید. آب باعث لیز شدن روده‌ها شده و مواد غذایی هضم شده را مرطوب می‌کند. به این ترتیب نیز عمل دفع با راحتی بیشتری صورت می‌گیرد.
استرس تأثیر مهمی در گوارش دارد. به عقیده‌ی برخی از متخصصان، روده‌ها مغز کوچک بدن انسان هستند. مغز و روده‌ها به طور تنگاتنگی به هم وصل‌اند. حرکات روده‌ها پاسخی است به تبادل علائم و سیگنال‌های پیچیده‌ی بین این دو عضو. زمانی که مغز دچار استرس می‌شود روده‌ها نیز مضطرب می‌شوند. علاوه بر این افراد مضطرب معمولاً به اندازه‌ی کافی فعالیت بدنی ندارند و چندان به تغذیه‌شان اهمیتی نمی‌دهند. برای همین هم مشکلشان چند برابر می‌شود.
حرکت روده‌ها به ساعت بیولوژیکی بدنتان مربوط می‌شود. اگر این علائم را نادیده بگیرید روده‌ی بزرگتان مدفوع را خشک‌تر می‌کند و برای همین هم دفع آن سخت‌تر می‌شود. به محض این که احساس کردید نیاز به دست‌شویی دارید به این علامت گوش دهید.
بیشتر قرص‌ها و محصولاتی که به طور آزاد در داروخانه‌ها و عطاری‌ها به فروش می‌رسند مشکل خاصی ایجاد نمی‌کنند اما لازم است که دستور مصرف را به درستی رعایت کنید. توجه داشته باشید اگر در مصرف این قبیل ملین‌ها زیاده‌روی کنید روده‌هایتان تنبل می‌شوند. بهتر است نظمی به شیوه‌ی زندگی‌تان بدهید. برای مصرف هر از گاهی، از ملین‌های حاوی موسیلاژ استفاده کنید. این ملین‌ها به صورت پودر یا دارو هستند. این محصولات میزان آب و فیبر مدفوع را افزایش می‌دهند که روند دفع را سرعت می‌دهد. توصیه می‌کنیم با مصرف این داروها آب زیادی هم بنوشید.
مراقب عادات غذایی خود باشید
غذاهای خاصی ممکن است اسید معده را افزایش دهد یا عضله دریچه‌ی تحتانی مری را شل کرده و به احتمال زیاد GERD ایجاد کند. بهتر است از این غذاها که در ادامه‌ی به برخی از آنها اشاره شده پرهیز کنید:
•قهوه، چای و نوشیدنی‌های کولادار (با یا بدون کافئین)
•نوشیدنی گازدار
•غذاهای چرب و ادویهدار
•شکلات
•نعناع
•پیاز و گوجه فرنگی
از هر غذای دیگری که به نظر میرسد معده شما را تحریک کند یا باعث درد شود، پرهیز کنید.
از تنباکو و سیگار به دور باشید کشیدن سیگار به احتمال زیاد می‌تواند ایجاد GERD کرده و علائم شما را بدتر کند. سعی کنید از آن پرهیز کنید تا بهبود خود را به چشم ببینید.
سرتان را بالا نگهدارید
رفلاکس (برگشت) اغلب وقتی که به صورت طاق‌باز میخوابید اتفاق میافتد چون مایعات داخل معده به‌راحتی به عقب برمیگردند. سعی کنید سر تخت خوابتان را ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتر بالا ببرید. برای این منظور دو جعبه یا هر چیز مستطیل شکل را زیر بالشتان بگذارید. تشک یا تمام تخت خود را شیب‌دار کنید نه آن‌که از چند بالش استفاده کنید، چون در این صورت فشار بر روی معدهتان افزایش مییابد که در نهایت می‌تواند علائم را بدتر کند.
درباره‌ی داروها از پزشک خود سؤال کنید
دکتر شما ممکن است داروهایی جهت کاهش اسید معده و بهبود کار سیستم گوارشی به شما توصیه کند. همچنین داروهایی را که GERD شما را بدتر می‌کند، به‌صورت لیستی در اختیارتان بگذارد تا حتی‌الامکان از مصرف آنها پرهیز کنید. به‌هرحال درهنگام مصرف هر داروی جدید حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
عمل جراحی
در بعضی از موارد GERD ممکن است به تغییر عادات زندگی و یا دارو جواب ندهد در این صورت جراحی ممکن است ضروری باشد.مخصوصا زمانیکه فتق دهانه مری معده وجود دارد. هدف از عمل جراحی اصلاح اشکال ایجاد شده در دریچه‌ی تحتانی مری است. این کار از طریق لاپاروسکوپی قابل انجام است.
وقتی که غذا میخورید غذا از طریق لولهای که مری نامیده می‌شود به معده منتقل میگردد. در انتهای تحتانی مری حلقه عضلانی به نام اسفنکتر تحتانی مری وجود دارد. این حلقه مانند دریچه یک طرفه عمل می‌کند و به غذا اجازه می‌دهد تا به معده وارد شود، ولی از برگشت آن به مری جلوگیری می‌کند. ناکارآمدی این دریچه باعث پس زدن اسید معده به مری می‌شود. برای تقویت دریچه طی جراحی لاپاروسکوپی لفافه‌ای از معده به دور قسمت تحتانی مری پیچیده می‌شود و فتق دهانه‌ی مری دیافراگم ترمیم می‌شود.
داروهای مفید : دومپریدون
مقالات مرتبط: رفلاکس معده